Hajnówka

Po pierwszej wojnie światowej w 1919 roku przejęły Hajnówkę władze polskie. Zaczęła napływać do Hajnówki fala ludności z różnych stron Polski. Mój dziadek Jan Podsiadły przyjechał z okolic Sieradza sam, później ściągnął rodzinę. Zakłady przemysłowe stanowiły własność państwową i były wydzierżawione, tylko fabryka "Terbenthen" przeszła w ręce prywatne. Przez kilka lat Puszczę, kolejki i tartaki w Hajnówce dzierżawiła firma angielska The Century European Timber Corporation. Przybysze zajmowali baraki , budowali domy drewniane, trociniaki i ziemianki. Wytyczano uliczki na szerokość rozstawu ramion ludzkich. Powoli zaczęło rozwijać się życie kulturalne i społeczne. Powstała parafia rzymsko-katolicka, zbudowano trzy szkoły podstawowe, Państwową Szkołę Przemysłu Drzewnego, internat, dom kultury, robotnicze osiedla mieszkaniowe, powstała poczta, apteka, hotel, biblioteka publiczna, dwa kina, Spółdzielnia Spożywców "Społem", Kasa Chorych. Żydzi zbudowali bożnicę i zorganizowali szkołę wyznaniową. Ludność prawosławna od 1925 r. miała kaplicę "czasownię" w domu prywatnym. Miejscowy lekarz i astronom samouk dr Tadeusz Rakowiecki wydał dwutomowe dzieło pt. "Drogi planet i komet". W dziedzinie gospodarczej dominowały cztery zakłady przemysłowe: Fabryka Chemiczna, Zarząd Kolei Leśnych, Terebenthen i Zakłady Drzewne Lasów Państwowych, które zostały rozbudowane, nowocześnie zorganizowane i zmechanizowane tak, że w roku 1938 były największym zakładem przemysłowym i zatrudniały 1521 osób. Łącznie w zakładach przemysłowych Hajnówki pracowało 1947 osób. Hajnówka była drugim co do wielkości ośrodkiem przemysłowym w województwie. Rozwijało się rzemiosło. Osadę zamieszkiwali Polacy, Białorusini, Rosjanie, Ukraińcy, Żydzi, Niemcy.
W czasach II Rzeczpospolitej w latach 30. XX wieku powstały nowe osiedla mieszkalne. Były to:
Osiedle Czworaki – pierwotnie zawarte między ulicami Białowieską, wsią Majdan (nazwaną tak od znajdującego się tam targu), ulicą Armii Krajowej a 3 Maja – zbudowane dla pracowników tartaku.



Osiedle Kolejki Leśne – położone przy stacyjce kolejki wąskotorowej zamieszkane przez pracowników kolejki
Obydwa te osiedla składały się z domów w stylu dworkowym, podzielonych na cztery mieszkania. Powstało w tym okresie także:
Osiedle Międzytory - między torami kolejowymi do Siedlec a linią do Białowieży.

Dziadek Jan Podsiadły

Jan Podsiadły, to syn Michała Podsiadły i Antoniny z domu Piecyk, a mój dziadek Urodził się 22 maja 1885 roku w Dzierlinie. Pochodził z rodziny wielodzietnej. Miał sześciu braci oraz cztery siostry . Do wojska został wcielony w 1907 roku do wschodnio-syberyjskiego Strzeleckiego Pułku we Władywostoku. Zwolniony do cywila został w 1910 roku. W 1911 roku wziął ślub z Józefą Siemińską . Po ślubie jakiś czas mieszkali w Orzeżynie a następnie w Dzierlinie, skąd dojeżdżał do Biskupic, gdzie posiadał (jako zapis od teścia) dwanaście mórg ziemi. 24 stycznia 1913 roku przyszła im na świat córka Marianna.
Sprzedał ziemię w Biskupicach i kupił z parcelacji 20 mórg ziemi w Branicy Rembieszowskiej (koło Zapolic) i się tam przeprowadzili. 25 marca 1914 roku Józefa urodziła syna Józefa. 28 lipca 1914 roku wybuchła I Wojna Światowa. Jako rezerwista został wcielony do wojska rosyjskiego. Został ranny w nogę i dostał się do niewoli niemieckiej (gdzieś na Mazurach), z której uciekł w 1917 roku.

Jan Podsiadły w niemieckim obozie jenieckim (lata 1914-1917).

24 sierpnia 1919 roku przyszła na świat córka Helena.
Kontuzja nogi oraz możliwość dużych zarobków w Puszczy Białowieskiej były przyczynkiem sprzedaży ziemi. Pieniądze otrzymane za ziemie zdeponował u księdza straciły na wartości . Z tego powodu zrodził się konflikt jego z ojcem. Ojciec miał żal do syna, że tak zaprzepaścił ziemię, i że nie pozostała w rodzinie. W 1921 roku Jan wyjechał do Hajnówki w poszukiwaniu pracy i mieszkania. Rodzina w tym czasie zamieszkała u teściów w Biskupicach.
25 października 1921 roku urodził się im syn – Władysław. W 1922 roku Jan sprowadził rodzinę do Hajnówki. W tym też roku umiera ich syn Władysław.
27 maja 1923 roku przychodzi na świat ich kolejne dziecko – Janina.
W 1924 roku przenieśli się do Białej nad Horyniem. W 1925 roku ponownie powracają do Hajnówki. Jan podjął pracę w Zakładach Drzewnych Lasów Państwowych . 2 maja 1926 roku rodzi się ich kolejna córka Anna Irena, zaś 24 czerwca 1928 roku – Antonina. W tym też roku Jan kieruje swego syna Józefa do dwuletniej szkoły zawodowej rzeźniczo–wędliniarskiej i do praktyki w tym zawodzie u Mistrza Józefa Drążka w Białowieży

(zdjęcie wykonane do legitymacji ubezpieczeniowej. Od lewej strony: Józefa z domu Siemińska herbu Lubicz (babcia),Helena, Antonina, Janina poniżej Anna Irena i sam Jan Podsiadły)

Nagle, po zawale serca 20 listopada 1933 roku umiera Jan. Pogrzebu dokonał 22 listopada ksiądz Antoni Mioduszewski na cmentarzu parafialnym w Hajnówce.

Zdjęcie wykonane w Hajnówce po śmierci ojca Jana Podsiadły w 1933 roku do legitymacji ubezpieczeniowej. W centrum Józefa Podsiadły z domu Siemińska, Od lewej jej dzieci strony Antonina (1928-2007), Józef (1914-1983), Janina (1923) i Anna Irena (1926).

Józefa zmarła 23 grudnia 1936 roku. Pochowana została 24 grudnia obok męża.

Hajnowka kaplica na cmentarzu katolickim

1994 Grób Jana i Józefy Podsiadły w Hajnówce.

2000 Grób Jana i Józefy Podsiadły w Hajnówce.


z prawej stromy - Marianna ur. 24.01.1913 w Dzierlinie - zm. w Pile
z lewej strony - Helena ur. 24.08.1919 w Branicy Rembieszowskiej - zm. w Białymstoku

Józef (mój ojciec) ur. 25.03.1914 w Branicy Rembieszowskiej - zm. 09.12.1983 Zielonej Górze

Janina ur. 27.05.1923 w Hajnówce - zm. w Kopenhadze. Zdjęcie z obozu pracy w Królewcu

Anna Irena ur. 02.05.1926 w Hajnówce. Zdjęcie z obozu pracy.

Antonina ur. 24.06.1928 w Hajnówce – zm. 2007 w Łodzi.

Pradziadek Michał Podsiadły

W centrum zdjęcia jest pradziadek Michał Podsiadły (1856-1942) syn Szczepana i Barbary z domu Bartos i jego żona Antonina (1864 -1918) z domu Piecyk. Kucający to ich najstarszy syn a mój dziadek - Jan (1885-1933). Po lewej stronie siedzi Wincenty Podsiadły (ur.1861) lub Wawrzynie Podsiadły, zaś po prawej stronie Józef Podsiadły (ur.1864) bracia Michała Podsiadły z drugiej jego matki – Marianny z domu Kowalska herbu Lubicz. Zdjęcie wykonane około 1895 roku w ob. Dzigorzew.

Michał Podsiadły - syn Michała i Antoniny z domu Piecyk

Franciszek Podsiadły- syn Michała i Antoniny z domu Piecyk

Józefa Podsiadły (po mężu Maciejewska) - córka Michała i Antoniny z domu Piecyk

Walenty Podsiadły - syn Michała i Antoniny z domu Piecyk. Zdjęcie wykonane w obozie wojskowym w Legionowie. (10.07.1919 – 9.04.1921)

Jakub Podsiadły - syn Michała i Antoniny z domu Piecyk

Stanisława Podsiadły(po mężu Kikowska) - córka Michała i Antoniny z domu Piecyk.


Rodzinna tradycja utrzymuje, że ród PODSIADŁY wywodzi się ze wsi DZIGORZEW koło Sieradza. Od niepamiętnych czasów przodkowie zamieszkiwali tą wieś. Potwierdzają to w jakiś sposób dokumenty obejmujące wiek XIX. Nazwa ta używana jest dopiero od XIX wieku. Wcześniej wieś tą nazywano:
DŹIGORZEW - na dokumencie sprzedaży sołectwa w Brzeźnie w 1353 roku
DWYGORZEW
DZWYGORZEW
DZWIGORZOW - w dokumencie w roku 1511
DWIGORZÓW koło Sieradza
(według dokumentu "Ilustracje województw wielkopolskich i kujawskich z roku 1564" (Bydgoszcz - 1963))

Według:

Dzigorzew– wieś koło Sieradza.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. Wieś nad Wartą tuż za zachodnimi granicami Sieradza. W 1393 roku (Teki Pstrokońskiego) na dokumentach sprzedaży sołectwa w Brzeźnie notowana jako Dzwigorzo. W XVI w. (Jan Łaski) jako Dzwygorzow, Dzwygorzew stanowiła własność królewską. W księdze wieczystej przechowywanej w Sądzie w Sieradzu pod datą 1944 jest wpis o prawie posiadania wsi wybranieckiej (piechota wybraniecka) Dzigorzew z mocy przywileju Augusta III z 14 grudnia 1746 r. przez Pawła Powałkę. 4 września 1939 r. wieś została całkowicie spalona przez nacierający Wermacht na pododdziały 31 Pułku Strzelców Kaniowskich broniącego linii Warty.

Dzigorzew przynależy do parafii w Charłupi Małej położonej w odległości 4 km od Sieradza, przy szosie biegnącej w kierunku Turka - Konina, nad niewielkim dopływem Warty - Myją (Meszyną)



Po raz pierwszy Charłupia Mała została wymieniona w dokumentach w 1339 r. w procesie warszawskim przeciwko Krzyżakom, którzy spustoszyli Sieradz i okolice w czasie najazdu w 1331 r. Do drugiego, niewątpliwie także drewnianego kościoła, odnosi się opis parafii arcybiskupa gnieźnieńskiego z lat 1511-1523 zawarty w "Liber beneficiorum..." kanclerza wielkiego koronnego i arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Łaskiego. Kościół w Charłupi Małej figuruje tu jako parafialny, funkcjonowała przy nim już wtedy szkoła parafialna.Nastepny kościół został ufundowany w XVI w. przez ówczesnego właściciela wsi - Józefa Walewskiego, a także przez właściciela pobliskiego Dzierlina - Macieja Kuźmińskiego. Konsekracja tej świątyni miała miejsce w 1540 r., a dopełnił jej sufragan gnieźnieński biskup Jakub Dziaduski.

Projekt obecnie tu stojącej, czwartej już z kolei świątyni, powstał w pracowni wybitnego polskiego architekta Stefana Szyllera. Kościół posiada wizerunek Najśw. Maryi Panny, czczony w parafii od pocz. XVII w.
Cudowny Obraz Matki Bożej Charłupskiej.